อธิบายมูลเหตุการสร้างวัตถุสถานต่างๆ ในกรุงรัตนโกสินทร -- วัตถุสถานสำหรับบำรุงพระศาสนา : พระอารามทรงสร้างขึ้นใหม่ ; พระอารามทรงบูรณ (คือทั้งสร้างทั้งปฏิสังขรณ์) ; วัดที่ทรงอุปการและปฏิสังขรณ์ ; ทรงสร้างพุทธเจดีย์ ; พระพุทธรูปเนื่องด้วยพระราชประวัติ ; เครื่องทรงพระแก้วมรกต ; พระประธาน ; พระพุทธรูปปาง ; พระนอน ; พระสถูป -- วัตถุสถานที่ทรงสร้างเฉลิมพระราชอิสสริยยศ -- วัตถุสถานที่ทรงสร้างสำหรับรักษาพระราชอาณาเขตต์: สร้างป้อมรักษาแม่น้ำเจ้าพระยา ; สร้างป้อมรักษาปากน้ำอื่นๆ ; สร้างเมืองหน้าศึก ; สร้างเรือรบ ; เรือพระที่นั่งกิ่งและเอกไชย ; เรือพระที่นั่งศรี ; เรือพระที่นั่งกราบ ; เรือกำปั่นสำหรับลาดตระเวน ; สร้างปื่นใหญ่ -- วัตถุสถานทรงสร้างสำหรับบำรุงบ้านเมือง: ตั้งเมือง ; ขุดคลอง

1. สถาปัตยกรรม -- ไทย
2. ไทย -- โบราณสถาน