Page 22 - Newsletter_01_2567
P. 22
20
ปรากฏการณ์น้ำทะเลเปลี่ยนสี
ทัชชา พรรณรักษ์
จากข่าวการพบปรากฏการณ์น้ำทะเลบริเวณหาดบางแสน จังหวัดชลบุรีเปลี่ยนเป็นสีเขียวขุ่นในช่วงเวลาที่ผ่านมา
ซึ่งจากการศึกษาพบว่าสีเขียวที่เราเห็นจากน้ำทะเลนั้น มาจากแพลงก์ตอนพืชที่มีชื่อว่า "
" ที่เกิดการเพิ่มจำนวนอย่างรวดเร็ว (Plankton Bloom) นั่นเอง
*แพลงก์ตอนคือสิ่งมีชีวิตประเภทหนึ่ง ไม่สามารถว่ายทวนน้ำได้ มักมีขนาดเล็ก แบ่งได้เป็นประเภทใหญ่ๆคือ แพ
ลงก์ตอนพืช (กลุ่มพืชและสาหร่ายทะเลขนาดเล็ก) และแพลงก์ตอนสัตว์ (เช่น กลุ่มลูกสัตว์น้ำ)
แล้วทำไมจู่ ๆ เจ้าแพลงก์ตอนพืชชนิดนี้ ถึงเกิดขึ้นเยอะขนาดที่ทำให้น้ำทะเลเปลี่ยนสีได้ล่ะ?
สาเหตุหลักๆของน้ำทะเลเปลี่ยนสี (จริงๆมีทั้งสีน้ำตาล แดง เขียว แล้วแต่ชนิดของแพลงก์ตอน
ตัวต้นเหตุว่ามีสีอะไร คำว่า Red Tide ก็มาจากกลุ่มแพลงก์ตอนสีแดงนั่นเอง) เกิดจากปรากฏการณ์
Eutrophication คือ การที่แหล่งน้ำ ได้รับสารอาหาร หรือแร่ธาตุบางประเภท เช่น ไนโตรเจน และ
ฟอสฟอรัส ซึ่งเป็น Limiting factors ต่อการเจริญเติบโตของกลุ่มพืช และสาหร่ายในน้ำ ส่งผลให้เกิดการ
เจริญเติบโต เพิ่มจำนวนขึ้นอย่างรวดเร็ว ทำให้มองเห็นน้ำทะเลนั้นเปลี่ยนสีไป โดยแหล่งที่มาของสารอาหาร
ดังกล่าว มีทั้งจากมนุษย์ เช่น น้ำทิ้ง หรือน้ำชะล้างจากครัวเรือน โรงงานอุตสาหกรรมหรือตามธรรมชาติเช่น
น้ำชะผิวดินตามฤดูกาล น้ำจากแม่น้ำที่ไหลลงสู่ทะเล ดังนั้นเราจึงสามารถพบปรากฏการณ์น้ำทะเลเปลี่ยนสี
ในบางสถานที่ เกิดขึ้นเป็นประจำในช่วงเดือนเดียวกันของทุกปี
ปรากฏการณ์น้ำทะเลเปลี่ยนสีอันตรายหรือไม่?
ปรากฏการณ์น้ำทะเลเปลี่ยนสีมักเกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาสั้นๆ เนื่องจากธาตุอาหารที่เป็น Limiting factors มีอยู่
อย่างจำกัด อัตราการเพิ่มขึ้นของแพลงก์ตอนพืชจะค่อยๆลดลง และตายจนหมดในที่สุด หลังจากนั้น
แบคทีเรียจะย่อยสลายซากแพลงก์ตอนพืช โดยการย่อยสลายนี้เป็นปฏิกิริยาที่ต้องใช้ออกซิเจน ทำให้น้ำในบริเวณ
นั้นเกิดภาวะขาดออกซิเจน (Anoxia) ช่วงระยะเวลานี้เอง ที่เราจะเริ่มได้กลิ่นเน่าเสียมาจากน้ำทะเล ส่งผล
กระทบต่อสัตว์ทะเลประจำถิ่น (เราจึงพบเห็นข่าวฝูงปลาตายเป็นจำนวนมากหลังจากเกิดเหตุการณ์น้ำทะเลเปลี่ยน
สีนั่นเอง ) และสัตว์น้ำเศรษฐกิจที่มีการเพาะเลี้ยงในบริเวณดังกล่าว อีกทั้งยังกระทบต่อเศรษฐกิจการ
ท่องเที่ยวอีกด้วย
