มากกว่าชา

โดย ภูพิงค์ มะโน

ญี่ปุ่น ขึ้นชื่อเรื่องขนบธรรมเนียมความพิถีพิถัน และความมุ่งมั่นตั้งใจ แม้แต่การดื่มชาก็ต้องมีพิธีกรรมชงชาที่ละเอียดออ่น จนต้องร่ำเรียนกันอย่างจริงจัง นั่นเพราะ ชาเขียว เป็นมากกว่าเครื่องดื่มประจำชาติ หรือการพักผ่อนหย่อนใจ แต่ได้สะท้อนทั้งประวัติศาสตร์ ศาสนา ความเชื่อ และตัวตนของคนญี่ปุน หากสนใจวัฒนธรรมญี่ปุ่น อยากเข้าใจประเทศนี้อย่างลึกซึ้ง ไม่ควรมองข้ามพิธีกรรมชงชาอันละเมียดละไมนี้

เคยมีคนบอกว่า อะไรก็ตามที่แบ่งตัวเองออกตามฤดูกาลมักให้รสกวีเสมอ หนังสือเล่มนี้ก็เช่นเดียวกัน ผมเคยเข้าร่วมพิธีชงชามาสองครั้ง แต่ละครั้งประทับใจกับความประณีตบรรจงและรายละเอียดพิถีพิถันที่ปรากฎอยู่ในนั้น ไม่ใช่เพียงในสิ่งที่เป็นพิธีกรรมทว่าหมายรวมถึงสิ่งที่เป็นวิถีชีวิตด้วย พิธีชงชาของญี่ปุ่นไม่ใช่แค่การดื่มชา ไม่ใช่เพียงการรักษาประเพณีเก่าแก่ยาวนานเอาไว้เท่านั้น ทว่ายังรักษาไว้ซึ่งความสัมพันธ์ระหว่างผู้คนที่ได้ร่วมอยู่ในวงดื่มชานั้นด้วย สี่ฤดูในหนังสือเล่มนี้ จะพาเราไปพบกับพิธีชงชาโดยละเอียด และอย่างที่ใครคนหนึ่งบอกไว้ อะไรก็ตามที่แบ่งออกเป็นฤดูกาล มันให้รสกวีเสมอ หนังสือเล่มนี้ก็เช่นกัน

หนังสือเล่มหนึ่งจากหลายเล่มในนิทรรศการหนังสือแนะนำ “วันชาสากล (21 พฤษภาคม)” จัดแนะนำ ชั้น 1 สำนักงานวิทยทรัพยากร จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เดือน 0