Basic HTML Version
Table of Contents
Table of Contents
-
สารบารพ์ 12 -
-
ประณามคาถา คำนมมัสการพระรัตตรัย 25 -
อารัมภกถา ปรารภคัมภีร์มิลินทปัญหา ของพระปิฎกจุฬาภัยผู้แต่งคัมภีร์ 27 -
ปุพพปโยคกถา พรรณนาเรื่องเบื้องต้นที่จะไดปุจฉา 34 -
-
วิสัชนาปัญหากัน 34 -
ว่าด้วยพระนากเสนเถรกับพระยามิลินท์สร้างกุศลในชาติก่อน 35 -
ว่าด้วยประวัติพระยามิลินท์ 37 -
พระยามิลินท์เสด็จไปถามปัญหาครูทั้ง ๖ 39 -
พระยามิลินท์ทรงคิดค้นหาคนแก้ปัญหาไม่ได้ 41 -
พระอัสสคุตตเถรประชุมพระอรหันต์เลือกหาตัวผู้ที่จะไปแก้ปัญหา 42 -
พระอรหันต์ร้อยโกฎิไปเฝ้าพระอินทร์ 43 -
พระอินทร์พาพระอรหันต์ไปเชิญมหาเสนเทวบุตร 44 -
พระอรหันต์บังคับพระโรหณเถร ให้ไปคอยทรมานนาคเสนกุมาร 46 -
มหาเสนเทวบุตรจุติลงมาเกิดในตระกูลโสณุตตรพราหมณ์ 47 -
พระโรหณเถรไปทรมานโสณุตตรพราหมณ์ 47 -
นาคเสนกุมารเรียนไตรเพท 52 -
พระโรหณเถรสนทนากับนาคเสนกุมาร 53 -
นาคเสนกุมารลาบิดามารดาออกบรรพชาเปนสามเณร 55 -
นาคเสนสามเณรเรียนพระอภิธัมมปิฏก 56 -
นาคเสนสามเณรไปหาพระอรหันต์ร้อยโกฎิ 58 -
นาคเสนสามเณรอุปสมบท 59 -
พระโรหณเถรบังคับให้พระนาคเสนภิกษุไปทรมานพระยามิลินท์ 60 -
พระนาคเสนภิกษุไปหาพระอัสสคุตตเถร 61 -
พระนาคเสนภิกษุไปฉันที่บ้านหญิงอุปฐากพระอัสสคุตตเถร 62 -
พระอัสสคุตตเถรให้พระนาคเสนภิกษุไปเรียนพระไตรปิฎกกับพระธรรมรักขิตที่เมืองปาตลีบุตร 64 -
พระนาคเสนภิกษุแสดงพระอภิธรรมแก่เศรษฐีคนหนึ่งที่กลางทาง 65 -
พระนาคเสนภิกษุเรียนพระไตรปิฎกกับพระธรรมรักขิต 66 -
พระนาคเสนภิกษุได้สำเร็จพระอรหัตต์ 68 -
พระอรหันต์มาเตือนพระนาคเสนเถรให้ไปทรมานพระยามิลินท์ 69 -
พระยามิลินท์เสด็จไปถามปัญหาพระอายุปาลเถรที่อสงไขยบริเวณ 70 -
พระนาคเสนเถรมาอาศรัยอยู่กับพระอายุปาลเถร 75 -
พระยามิลินท์เสด็จไปหาพระนาคเสนเถร 77 -
พระยามิลินท์ทอดพระเนตรเห็นพระนาคเสนเถรตกพระทัยกลัว 78 -
วัญจนปัญหา, ถามเปนสำนวนให้พิศวง เพื่อจะทดลองชวนะของพระนาคเสน ( ถามเปนครั้งแรก ) 79
-
-
ปฐมวรรค 80 -
-
๑ นามปัญหา, ถามว่าท่านเชื่อไร ชื่อนาคเสน ด้วยอรรถว่าอะไร 80 -
๒ วัสสปัญหา, ถามพรรษา แลถามว่าพรรษานั้นรับพระผู้เปนเจ้าเข้าด้วยหรือๆ นับแต่ปีอย่างเดียว 92 -
๓ เถรัสสติกขปฎิภาณปัญหา, ถามว่าบรรพชามีประโยชน์อย่างไร 94 -
ถามเปนสำนวนลมปากหวังจะลองปัญญาพระนาคเสนว่าจะเขลา หรือจะคมคายอย่างไร 96 -
พระยามิลินท์ทรงดำริห์ว่าภิกษุรูปนี้มีปัญญาสามารถแล้วเสด็จกลับเข้าวัง 96 -
พระยามิลินท์รับสั่งให้อำมาตย์ไปนิมนต์พระนาคเสน 97 -
๔ อันตกายปัญหา, อันตกายอำมาตย์ถามว่า ชื่อนาคเสนนั้น มิได้จัดเปนสัตว์เปนบุคคลหรือ 99 -
๕ ปัพพัชชาปัญหา, ถามซ้ำว่าบรรพชาของพระผู้เปนเจ้ามีประโยชน์อย่างไร 101 -
๖ ปฎิสันธิคหณปัญหา, ถามว่าคนที่ตายแล้ว จะไม่ถือเอาซึ่งปฎินธิ คือไม่ต้องเกิดอีกมีบ้างหรือไม่ 104 -
๗ มนสิการปัญหา, ถามว่าบุคคลที่ไม่ปฎิสนธิ คือไม่เกิดอีกนั้นด้วยโยนิโสมนสิการอะไร 105 -
๘ มนสิการลักขณปัญหา, ถามว่าโยนิโสมนสิการนั้นมีลักษณะอย่างไร 106 -
๙ สีลปติฎฐานลักขณปัญหา, ถามว่าลักษณะที่จะได้นิพพาน มีอะไรเปนที่ตั้ง 108 -
๑๐ สัทธาลักขณปัญหา, ถามว่าศรัทธามีลักษณะอย่างไร 113 -
๑๑ วิริยลักขณปัญหา, ถามว่าความเพียรมีลักษณะอย่างไร 116 -
๑๒ สติลักขณปัญหา, ถามว่าสติมีลักษณะอย่างไร 118 -
๑๓ สมาธิลักขณปัญหา, ถามว่าสมาธิมีลักษณะอย่างไร 122 -
๑๔ ปัญญาลักขณปัญหา, ถามว่าปัญญามีลักษณะอย่างไร 124 -
๑๕ นานาเอกกิจจกรณปัญหา ถามว่ากุศลธรรมมีสันดานต่างกันให้สำเร็จประโยชน์อันเดียวหรือ 125
-
-
ทุติยวรรค 127 -
-
๑ ธัมมสันตติปัญหา ถามว่ามนุษย์แลสัตวเมื่อเดิมเกิดเปนอย่างหนึ่ง ครั้นเจริญวัยกลายเปนอย่างอื่นไปหรือไม่ 127 -
๒ นัปปฎิสันธิคหณปัญหา, ถามว่าคนที่ไม่เกิดอีกรู้ตัวหรือไม่ว่าเราจะไม่เกิดอีกต่อไป 131 -
๓ ปัญญานิรุชณนปัญหา, ถามว่าญาณบังเกิดในสันดานผู้ใด ผู้นั้นเรียกว่ามีปัญญาหรือ 133 -
๔ ปรินิพพานปัญหา ถามว่าผู้ที่จะไม่ต้องเกิดอีกนั้นจะได้เสวยทุกข์บ้างหรือว่าหามิได้ 138 -
๕ สุขเวทนาปัญหา, ถามว่าสุขเวทนา จะเปนกุศลหรืออกุศลหรือว่าจะเปนอพยากฤต 141 -
๖ นามรูปปฎิสันธิคหณปัญหา, ถามว่าธรรมสิ่งไรให้สัตว์โลกถือเอาซึ่งปฎิสนธิ 143 -
๗ ปุนปฎิสันธิคหณปัญหา, ถามว่าพระผู้เปนเจ้าจะถือเอาซึ่งปฎิสนธิ คือจะเกิดต่อไปอีกหรือไม่ 152 -
๘ นามรูปปัญหา, ถามว่านามธรรมคืออะไรรูปธรรมคืออะไร 154 -
๙ ที่ฆมัทธานปัญหา, ถามว่ากาลช้านานยืดยาวนั้นคืออะไร 155
-
-
ตติยวรรค 156 -
-
๑ อัทธานปัญหา, ถามว่าธรรมสิ่งไรเปนมูลแห่งกาลอันเปนอดีตแลปัจจุบันแลอนาคต 156 -
๒ ปุริมโกฎิปัญหา, ถามว่าที่กล่าวว่าที่สุดเบื้องต้นไม่ปรากฎนั้นนับตั้งนามตั้งรูปถอยหลังไปได้แก่อดีตกาลหรือ 157 -
๓ โกฎิยาปุริมปัญหา, ถามว่าที่สุดเบื้องต้นแห่งกาลปรากฎนั้น อย่างไร 165 -
๔ สังขารชายนปัญหา, ถามว่าสังขารธรรมสิ่งไรที่มีอยู่แล้วแลบังเกิดขึ้นอีก 167 -
๕ ภวันตานํสังขารปัญหา, ถามว่าสังขารบางเหล่าที่มิได้มีนั้น บังเกิดมีขึ้นบ้างหรือว่าหามิได้ 169 -
๖ เวทคูปัญหา, ถามว่าสภาวะอย่างไรเรียกว่าเวทคู 174 -
๗ จักขุวิญญาณมโนวิญญาณปัญหา, ถามว่าจักษุวิญญาณเกิดในที่ใด มโนวิญญาณก็ตามไปเกิดที่นั้นหรือ 180 -
๘ ผัสสลักขณปัญหา, ถามว่าจักขุวิญญาณเกิดในที่ใดเวทนาก็เกิดที่นั้นหรือ แลผัสสะมีลักษณะอย่างไร 185 -
๙ เวทนาลักขณปัญหา, ถามว่าเวทนาเมื่อบังเกิดมีลักษณะอย่างไ 187 -
๑๐ สัญญาลักขณปัญหา, ถามว่าสัญญาเมื่อบังเกิดมีลักษณะอย่างไร 188 -
๑๑ เจตนาลักขณปัญหา, ถามว่าเจตนามีลักษณะอย่างไร 189 -
๑๒ วิญญาณลักขณปัญหา, ถามว่าลักษณะแห่งวิญญาณเปนประการใด 191 -
๑๓ วิตักกลักขณปัญหา, ถามว่าวิตกเมื่อบังเกิดขึ้นมีลักษณะอย่างไร 192 -
๑๔ วิจารลักขณปัญหา, ถามว่าวิจารเมื่อบังเกิดขึ้นมีลักษณะอย่างไร 192
-
-
จตุตถวรรค 193 -
-
๑ มนสิการลักขณปัญหา, ถามว่ามนสิการเจตสิกเมื่อเกิดนั้น มีลักษณะอย่างไร 193 -
๒ เอกโตภาวคตปัญหา, ถามว่าจะเอาธรรมทั้งหลายมีผัสสะเปนต้น ปนเข้าด้วยกันแล้วแจกออกไปว่าสิ่งนี้เปนผัสสะเปนต้น จะได้หรือไม่ 194 -
๓ ปัญจายตนกัมมนิพพัตตปัญหา, ถามว่าอายตนะทั้งห้าเกิดด้วยกรรมต่างๆ หรือเกิดด้วยกรรมสิ่งเดียว 198 -
๔ กัมมนานากรณปัญหา, ถามว่ามนุษย์เกิดมาไม่เหมือนกัน บางคนมีอายุน้อย บางคนมีอายุยืนเปนต้นเพราะเหตุอะไร 200 -
๕ ปฎิกัจเจววายามกรณปัญหา, ถามว่าทำเพียรเพื่อดับความทุกข์ไว้ก่อนนั้น ถายหลังถึงคราวไม่ต้องเพียรอีกหรือ 202 -
๖ ปกติอัคคิโตนิรยอัคคีนอุณหาการปัญหา, ถามว่าที่ว่าไฟนรกร้อนกว่าไฟปรกตินั้น จะให้เชื่อได้ด้วยอย่างไร 205 -
๗ ปฐวีสันธารกปัญหา ถามว่าที่ว่าลมรองน้ำ น้ำรองแผ่นดินนั้นจะให้เห็นว่าจริงได้ ด้วยอย่างไร 210 -
๘ นิโรธนิพพานปัญหา, ถามว่านิโรธ ความดับสนิทหรือ ที่เรียกว่านิพพาน 210 -
๙ นิพพานลภนปัญหา, ถามว่าคนทั้งหลายได้นิพพานด้วยกันสิ้นทุกคนหรือ 212 -
๑๐ นิพพานสุขภาวชานนปัญหา, ถามว่าคนที่ยังไม่ได้ นิพพานรู้หรือไม่ ว่าพระนิพพานเปนสุข 213
-
-
ปัญจมวรรค 214 -
-
๑ พุทธอัตถินัตถิภาวปัญหา, ถามว่าพระพุทธเจ้ามีหรือไม่มี ท่านได้เห็นหรือไม่ 214 -
๒ พุทธานุตตรภาวปัญหา, ถามว่าพระพุทธเจ้าประเสริฐยิ่งไม่มีสิ่งจะเสมอจริงกระนั้นหรือ 216 -
๓ พุทโธอนุตตรภาวชานนปัญหา ถามว่าท่านรู้แน่ในใจแล้วหรือ ว่าพระพุทธเจ้าประเสริฐยิ่ง 218 -
๔ ธัมมทิฎฐปัญหา, ถามว่าธรรมของพระพุทธเจ้านั้น ท่านเห็นประจักษ์แจ้งแล้วหรือ 219 -
๕ นจสังกมติปฎิสันธหนปัญหา, ถามว่าสัตวที่จะปฎิสนธินั้นไม่ต้องก้าวไปก็ปฎิสนธิได้หรือ 220 -
๖ เวทคูปัญหา, ถามว่าสภาวะที่จะกำหนดเวทคู มีอยู่หรือว่าหามิได้ 221 -
๗ อิมัมหากายาอัญญํกายํสังกมนปัญหา, ถามว่าเมื่อชีวิตออกจากกายนี้แล้วย่างไปสู่กายอื่นหรือ 222 -
๘ กัมมผลอัตถิกาวปัญหา, ถามว่าเมื่อบุคคลทำกุศลแลอกุศลแล้ว ผลกรรมนั้นไปอยู่ที่ไหน 224 -
๙ อุปปัชชนชานนปัญหา, ถามว่าผู้ที่จะไปเกิดนั้นรู้หรือไม่ว่าตัวจะไปเกิดอีก 225 -
๑๐ พุทธทัสสนปัญหา, ถามว่าถ้าพระพุทธเจ้ามีจริงท่านอาจชี้ได้หรือ ว่าเสด็จอยู่ที่ไหน 227
-
-
ฉัฎฐวรรค 228 -
-
๑ กายอัปปียปัญหา, ถามว่ากายเปนที่รักของบรรพชิตหรือไม่ 228 -
๒ สัมปัตตกาลปัญหา, ถามว่าพระพุทธเจ้าเปนสัพพัญญู รู้เห็นสารพัดหรือ 230 -
๓ ทวัตติ๊สมหาปุริสลักขณปัญหา, ถามว่าพระพุทธเจ้างามทั้งประกอบด้วยมหาปุริสลักษณะ ๓๒ จริงหรือ 232 -
๔ พรหมจารีปัญหา, ถามว่าพระพุทธเจ้าเปนพรหมจารี หรือ ถ้าเปนพรหมจารี มิเปนศิษย์พรหมหรือ 234 -
๕ อุปสัมปันนปัญหา, ถามว่าพระพุทธเจ้าเปนอุปสัมบันหรือไม่ ใครเปนผู้ให้อุปสมบท 236 -
๖ อัสสุปัญหา, ถามว่าคนที่ร้องไห้รักบิดามารดากับผู้ที่ฟังธรรมมีน้ำตาไหลหลั่ง แปลกกันอย่างไร 242 -
๗ รสปฎิสํเวที่ปัญหา, ถามว่าบุคคลที่ปราศจากราคะกับบุคคลที่ยังมีราคะ มีเหตุต่างกันอย่างไร 243 -
๘ ปัญญายปติฎฐานปัญหา ถามว่าที่ตั้งของปัญญาอยู่ที่ไหน 245 -
๙ สังสารปัญหา, ถามว่าอะไรที่เรียกว่าสงสารๆ นั้นมีอาการเหมือนกับอะไร 246 -
๑๐ จิรกตสรณปัญหา, ถามว่าบุคคลระลึกกิจการงารที่ล่วงไปแล้วช้านานได้ ด้วยอะไร 247 -
๑๑ สติอภิชานันติปัญหา, ถามว่าสติความระลึกจะมีแก่ท่านที่รู้ยิ่งพวกเดียวหรือ 248
-
-
สัตตมวรรค 249 -
-
๑ สติอาการปัญหา, ถามว่าลักษณะสติจะบังเกิดนั้นด้วยอาการกี่อย่าง คืออะไรบ้าง 249 -
๒ วัสสสตปัญหา, ถามว่าคำที่ว่าทำบาปตั้งร้อยปี ครั้นใกล้ตายระลึกถึงพุทธคุณ ตายแล้วไปเกิดในสวรรค์ได้ จริงหรือ 257 -
๓ อนาคตปัญหา, ถามว่าท่านทำเพียรเพื่อจะดับทุกข์ที่เปนอดีตหรืออนาคต หรือปัจจุบัน 258 -
๔ ทูรพรหมโลกปัญหา, ถามว่าพรหมโลกกับมนุษยโลกไกลกันเท่าไร 263 -
๕ พรหมโลกกัสมิรปัญหา, ถามว่าตายพร้อมกัน คนหนึ่งไปเกิดในพรหมโลก คนหนึ่งไปเกิดในเมืองกัสมิรข้างไหนจะเกิดก่อน 264 -
๖ ปรโลกคตปิตาทิวัณณคตปัญหา, ถามว่าสัตว์ที่ตายไปปรโลกนั้น ไปด้วยวรรณสัณฐานอย่างไร 267 -
๗ มาตุกุจฉิปฎิสนธิปัญหา, ถามว่าสัตว์ที่ไปปฎิสนธิในครรภมารดาเข้าไปทางไหน 275 -
๘ สัตตโพชณังคปัญหา, ถามว่าโพชณงค์ ๗ ประการโพชณงค์เปนองค์ที่จะให้ตรัสรู้มีกี่อย่าง 277 -
๙ ปาปปุญญพหุตรปัญหา, ถามว่าบุญกับบาป ข้างไหมมีกำลังมากกว่ากัน 278 -
๑๐ ชานอชานปัญหา, ถามว่าคนที่รู้ ว่าบาปกระทำบาปกับคนที่ไม่รู้ว่าบาปกระทำบาป ข้างไหนจะได้บาปมาก 280 -
๑๑ อุตตรกุรุปัญหา, ถามว่าบุคคลไปสู่พรหมโลกแลอุตตรกุรูทวีปแลทวีปอื่นทั้งเปน มีบ้างหรือไม่ 282 -
๑๒ ทีฆอัฎฐิกปัญหา, ถามว่ากระดูกยาวถึงร้อยโยชน์มีจริงหรือ มีอยู่ที่ไหน 283 -
๑๓ อัสสาสปัสสาสปัญหา, ถามว่าพระผู้เปนเจ้าจะยังอัสสาสปัสสาสให้ดับได้หรือไม่ 284 -
๑๔ สมุททปัญหา, ถามว่าคำที่กล่าวว่ามหาสมุทร อุทกังหรือชื่อว่ามหาสุทร 285 -
๑๕ สุขุมัจเฉทปัญหา, ถามว่าอะไรอาจตัดสิ่งที่สุขุมได้ 286 -
๑๖ ปัญญาวิเสสปัญหา, ถามว่าปัญญาอยู่ที่ไหน 287 -
๑๗ วิมญาณาทีนํนานัตถภาวปัญหา, ถามว่าปัญญหากับ วิญญาณต่างกันหรือ หรือว่าอย่างเดียวกัน 288 -
๑๘ อรูปววัตถภาวทุกกรปัญหา, ถามว่าจะกำหนดอรูปธรรมให้เปนอันเดียว ทำยากหรือง่าย 290 -
๑๙ ทุกกรปัญหา, ถามว่าการปุจฉาวิสัชนาเปนการยากสมควรแก่เวลาแล้วมิใช่หรือ 291 -
โคตมีวัตถทานปัญหา, ถามว่าพระปชาบดีโคตมีถวายฝ้าสาฎกพระพุทธองค์ๆ ตรัสว่าให้ถวายแก่พระสงฆ์มีผลเลิศ สังฆรัตนะมิประเสริฐนว่าพุธธรัตนะหรือ 296
-
-